انواع فلزات به چند قسمت تقسیم می شوند؟
انواع فلزات به چند قسمت تقسیم می شوند؟
انواع فلزات می توانند به چندین قسمت تقسیم شوند. یک روش تقسیم بندی معمول بر اساس ویژگی های فیزیکی و شیمیایی آن ها است. در ادامه به برخی از این دسته بندی ها اشاره می کنم:
- فلزات آهنی: شامل فولاد و آهن است. این فلزات خصوصیاتی مانند مغناطیسی بودن و خواص مکانیکی برتر را دارند.
- فلزات غیرآهنی: به فلزاتی اطلاق می شود که شامل عناصری مانند آلومینیوم، مس، نقره، طلا، روی، نیکل و سرب هستند. این فلزات معمولاً خواص برتری مانند راندمان بالا، مقاومت شیمیایی و هدایت الکتریکی خوبی دارند.
- فلزات سبک: به فلزاتی اطلاق می شود که چگالی کمتری نسبت به فلزات سنگینی مانند آهن و مس دارند. مثال هایی از این دسته بندی شامل آلومینیوم، منیزیم و تیتانیوم هستند.
- فلزات سنگین: به فلزاتی اطلاق می شود که چگالی آن ها بیشتر است. مثال هایی شامل سرب، آهن، مس، جیوه و کادمیم هستند.
- فلزات قلیایی: شامل عناصری مانند سدیم، پتاسیم و لیتیوم هستند که به طور معمول در حالت پایه ای قرار دارند و خاصیت خوبی در هدایت حرارتی و الکتریکی دارند.
این تقسیم بندی ها تنها نمونه ای از دسته بندی های موجود است و فلزات می توانند بر اساس بسیاری از ویژگی ها مانند نقطه ذوب، آند، کاتد، خواص مغناطیسی و خواص مکانیکی دیگر نیز دسته بندی شوند. فلزات می توانند به چندین دسته بندی تقسیم شوند.
پله گرد فلزی، پله مارپیچ، پله پیچ، پله دوبلکس، درب حیاط فلزی
برخی از اصلی ترین دسته ها انواع فلزات
- فلزات آهنی (مانند آهن و فولاد)
- فلزات آلومینیومی (مانند آلومینیوم)
- فلزات نیکلی (مانند نیکل و استیل)
- فلزات مسی (مانند مس و برنج)
- فلزات پلاتین
جدول خلوص فولاد و طلا از انواع فلزات
طلا |
۲۴ واحد کامل |
فولاد ساده کم کربن |
میزان کربن در حد کمتر از 0/25 درصد |
فولاد ساده کربن متوسط |
میزان کربن از 0/25 تا 0/65 درصد |
فولاد ساده پرکربن |
میزان کربن به طور معمول بیش از 0/65 درصد |
کلیات انواع فلزات با ذکر مثال
فلزات آهنی
- آهن و آلیاژهای آن مانند چدن و انواع فولاد جزو فلزات آهنی بشمار می روند. در حدود 90% از مصنوعات و قطعات ماشین آلات از فلزات آهنی است.
- از دلایل مصرف زیاد این فلزات در صنعت می توان استحکام زیاد و فراوانی سنگ آهن در طبیعت را نام برد.
- ایران یکی از کشورهایی است که از لحاظ سنگ معدن آهن بسیار غنی است.
- در صنعت از آهن خاصی استفاده نمی گردد زیرا آهن خالص بسیار نرم است چدن از ترکیب خالص باکربن (ذغال) سیلیسیم، فسفر ، منگنز گوگرد و انواع فولادها از ترکیب آهن خالص با کربن، نیکل ، کرم، کبالت تهیه می گردد.
-
آهن تجارتی (FERRITE)
- این آهن از ترکیب آهن خالص و مقدار کمی کربن بدست می آید و بصورت ورق و تیر آهن و پروفیل و نظائر آن در بازار بفروش می رسد.
- رنگ آهن تجارتی بشرطی که زنگ روی آن پاک شود خاکستری میباشد. این آهن به راحتی سوهانکاری شده و در هوای مرطوب زنگ می زند.
فولاد (STEEL) از انواع فلزات
- از ترکیبات فلزات مختلف با آهن انواع فولادها که بیش از هزار نوع می باشد تهیه می شود و هر کدام آنها از نظر خواص با یکدیگر فرق دارند.
- فلزات زیادی را می توان با اهن ترکیب نموئ ولی در ساختن فولادها بیشتر از کربن، کرم، نیکل، کبالت استفاده میشود
- مقدار کربن در فولادها کمتر از %2.06 می باشد
- فولادهایی که برای مصارف مختلف صنعتی بکار می روند به نام فولاد ابزار، فولاد تند بر، فولاد های زنگ نزن (استنلس استیل) و غیره نامیده می شوند
چدن (CAST IRON)
- از ترکیب آهن و کربن و سیلیسیم چدن به دست می آید. مقدار کربن موجود در چدن از مقدار کربن موجود در فولاد خیلی بیشتر است.
- چدن در صنعت ماشین سازی بسیار کاربرد دارد زیرا بسادگی و سهولت در قالب ریخته می شود.
- چدن در انواع مختلف مانند جدن خاکستری و چدن سفید تهیه می گردد.
- چدنها بطور کلی شکننده می باشند و در اثر ضربه می شکنند اما با عملیات حرارتی چدنی به نام چدن چکش خوار بدست می آید که تا حدی قابلیت تحممل ضربه را داشته و شکنندگی آن کم می باشد.
- چنانچه قطعه ای از چدن را بشکنیم ذرات بلورهای چدن و ذرات کربن در مقطع شکسته بخوبی دیده می شود و چنین بنظر می رسد که این ذرات بهم پیوستگی ندارند.
- رنگ چدن تیره است و اگر چندین مرتبه روی سطح آن، دست بکشیم دست ما سیاه می شود.
فلزات رنگین (COLOROBALE METALS) از انواع فلزات
تمامی فلزات بجز آهن و ترکیبات آن در گروه فلزات رنگین قرار دارند مانند مس – روی – برنز – برنج – آلومینیوم – سرب – نیکل و قلع که از جمله فلزات رنگین می باشند و در صنایع مورد استفاده قرار می گیرند.
مس (COPPER)
- رنگ مس قرمز با جلای ویژه ای می باشد. وزن مخصوص آن 8.9 است و در حرارت 1084 درجه سانتیگراد ذوب می شود.
- مقاومت مس در مقابل پوسیدگی زیاد است. زیرا سطح خارجی آن در مجاورت هوا اکسیده شده و این قشر بسیار نازک اکسید مس بقیه فلز را در برابر پوسیدگی محافظت می نماید.
- مس جریان برق را بسیار خوب هدایت می کند و بصورت ناخالص یا سنگ معدن در طبیعت یافت می شود.
- سنگ معدن را در کوره های مخصوص حرارت داده مس آنرا ذوب و از مواد اضافی جدا می نمایند که معمولا 99 تا 99.9 درصد خالص است.
- چنانچه بخواهند مس با درصد خالص بدست آورند آنرا بوسیله جریان برق (عمل الکترولیز) تصفیه می نمایند.
آلومینیوم از انواع فلزات
- این فلز نیز جز فلزات رنگین با وزن مخصوص 2.7 بشمار می آید که در گرمای 658 درجه سانتیگراد ذوب می شود.
- آلومینیوم خواص هدایت الکتریسیته و گرما و مقاومت در برابر پوسیدگی را مانند مس را دارد و چون دارای وزن نسبتا سبکی است در صنعت زیاد مورد استفاده قرار می گیرد.
- از ترکیب آلومینیوم با فلزات دیگر آلیاژهای مختلفی بدست می آید که به علت سبکی وزن و استحکام و مقاومت در مقابل پوسیدگی در هواپیماسازی مصرف فراوان دارد.
روی (SPELTER)
- از روزگاران قدیم بشر با فلز روی آشنا شد و در ساختن زره از آن استفاده می کرد. رنگ روی مایل به آبی است، اما محل شکستگی آن براق می باشد.
- روی با وزن مخصوص 7.3 در حرارت 419 درجه سانتیگراد ذوب می گردد این فلز بسیار ترد بوده و به سختی زنگ می زند (اکسید می شود)
- روی از ذوب سنگ معدن به دست می آید و برای پوشش ورقه های فولادی (ورق کالوانیزه) بکار می رود.
- در آلیاژهای مانند برنز و برنج و لحیم ها از روی استفاده می نمایند
قلع (Tin) از انواع فلزات
- رنگ قلع سفید نقره ای و کمی مایل به آبی است وزن مخصوص آن 7.3 است و در گرمای 232 درجه سانتیگراد ذوب می شود.
- از خواص این فلز می توان از درجه انبساط بسیار زیاد، سهولت در خم کاری، مقاومت در مقابل پوسیدگی و اسیدها و نرم بودن آن نام برد.
- قلط را از سنگ معدن قلع تهیه می کنند. قلع در بازار نیز بصورت شمش هایی به وزن 25 تا 45 کیلوگرم بفروش می رسد.
- از قلع برای تهیه برنز و لحیم های نرم و اندود کردن ظروف مسی در سفیدگری استفاده می شود.
سرب (Lead)
- این فلز با رنگ خاکستری و وزن مخصوص 11.34 در گرمای 337 درجه سانتیگراد ذوب می شود.
- سرب فلزی است بسیار نزم با درجه انبساط طولی زیاد که در هوا اکسیده شده زنگ می زند و پوسته نازک خاکستری رنگی سطح آن را می پوشاند.
برنز (Bronze) از انواع فلزات
- برنز آلیاژی است که از 90% مس و 10% قلع بدست می آید و رنگ آن از رنگ برنج تیره تر و بیشتر به رنگ مس تمایل دارد.
- وزن مخصوص آن 8/5 است و 930 درجه سانتیگراد ذوب می شود. سایر خواص آن مانند خواص برنج می باشد.
نیکل (NICKL)
- نیکل فلزی است به رنگ سفید نقره ای که جلال مخصوص دارد و نسبتا سخت است.
- وزن مخصوص آن 8/9 است در گرمای 1453 درجه سانتیگراد ذوب شده در برابر اثرات جوی مقاوم است.
- نیکل خالص بندرت یافت می شود. معمولا نیکل را از سیلیکات نیکل آهن و منیزیم بدست می آورند.
- از این فلز برای تهیه آلیاژهای مختلف فولاد و سیم های کرُم – نیکل (برای مصارف در صنعت برق) استفاده می گردد.
انواع فلزات به طور کلی به چند قسمت تقسیم می شوند؟
انواع فلزات می توانند به چندین قسمت تقسیم شوند. یک روش تقسیم بندی معمول بر اساس ویژگی های فیزیکی و شیمیایی آن ها است. در ادامه به برخی از این دسته بندی ها اشاره می کنم:
- آهنی: شامل فولاد و آهن است. این فلزات خصوصیاتی مانند مغناطیسی بودن و خواص مکانیکی برتر را دارند.
- غیرآهنی: به فلزاتی اطلاق میشود که شامل عناصری مانند آلومینیوم، مس، نقره، طلا، روی، نیکل و سرب هستند. این فلزات معمولاً خواص برتری مانند راندمان بالا، مقاومت شیمیایی و هدایت الکتریکی خوبی دارند.
- سبک: به فلزاتی اطلاق میشود که چگالی کمتری نسبت به فلزات سنگینی مانند آهن و مس دارند. مثالهایی از این دستهبندی شامل آلومینیوم، منیزیم و تیتانیوم هستند.
- سنگین: به فلزاتی اطلاق میشود که چگالی آنها بیشتر است. مثال هایی شامل سرب، آهن، مس، جیوه و کادمیم هستند.
- قلیایی: شامل عناصری مانند سدیم، پتاسیم و لیتیوم هستند که به طور معمول در حالت پایهای قرار دارند و خاصیت خوبی در هدایت حرارتی و الکتریکی دارند.
این تقسیم بندی ها تنها نمونهای از دسته بندی های موجود است و فلزات می توانند بر اساس بسیاری از ویژگی ها مانند نقطه ذوب، آند، کاتد، خواص مغناطیسی و خواص مکانیکی دیگر نیز دسته بندی شوند.
استفاده از انواع فلزات چه مزایایی دارد؟
استفاده از انواع فلزات دارای مزایا و کاربردهای متنوعی است. در زیر به برخی از این مزایا اشاره میکنم:
-
مقاومت
بسیاری از فلزات به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار، ضربه و خوردگی، برای ساختارهای ساختمانی و ابزارهای قدرتمند استفاده میشوند. به عنوان مثال، فولاد به دلیل مقاومت بالا در برابر خمش و کشش، برای ساخت سازهها و ابزارهای ساختمانی استفاده میشود.
-
راندمان الکتریکی
برخی از فلزات، مانند مس و آلومینیوم، خواص الکتریکی خوبی دارند و به عنوان رسانایی الکتریکی در مدارها، سیم ها و قطعات الکترونیکی استفاده می شوند.
-
هدایت حرارتی انواع فلزات
بعضی از فلزات، مانند مس و آلومینیوم، هدایت حرارتی بالایی دارند و در انتقال حرارت در قطعات الکترونیکی، خنککاری و سیستم های گرمایشی استفاده می شوند.
-
قابلیت شکل پذیری
بسیاری از فلزات از جمله آهن، آلومینیوم و مس قابلیت شکلپذیری بالایی دارند. این قابلیت به وسیله فرآیندهای مختلفی نظیر ریختهگری، ترکیب و حتی تشکیل داده های پیچیده مانند لوله ها و ورق ها ممکن می شود.
-
ظاهر زیبا انواع فلزات
برخی از فلزات مثل طلا، نقره و برنج به دلیل ظاهر زیبا و بخشندگی به موادی همچون جواهرات، ظروف و محصولات تزئینی استفاده می شوند.
-
پایداری شیمیایی
برخی فلزات مانند استیل ضد زنگ، با استفاده از اکسیداسیون و خوردگی در برابر رطوبت و مواد شیمیایی مقاومت خوبی دارند، بنابراین در صنایع مرتبط با آب و مواد شیمیایی استفاده می شوند. همچنین باید توجه داشت که مزایای استفاده از هر فلز، به وابستگی به کاربرد و شرایط مورد استفاده آن بستگی دارد.
استفاده از انواع فلزات چه معایبی دارد؟
استفاده از انواع فلزات نیز همراه با برخی معایب است. در زیر به برخی از این معایب اشاره میکنم:
-
خوردگی
بسیاری از فلزات، به خاطر تعامل با رطوبت و مواد شیمیایی، به خوردگی و تغییر شیمیایی مستعد هستند. این موضوع می تواند باعث کاهش عمر مفید و عملکرد فلزات در زمان شود. برای پیشگیری از خوردگی، انواع روشهای پوششدهی و ضد خوردگی مانند رنگآمیزی و استفاده از روکشهای محافظ استفاده می شود.
-
وزن
برخی از فلزات مانند فولاد و سرب دارای وزن بالایی هستند. این وزن بالا ممکن است در برخی موارد از جمله باربری و حمل و نقل، مشکل ایجاد کند. در چنین مواردی، ممکن است از جایگزینان خود روکش ها و سازه های سبک تر مانند آلومینیوم و فیبرکربن استفاده شود.
-
هدررفت انرژی
برخی از فلزات، مانند آهن و مس، خواص هدایت حرارتی و الکتریکی خوبی دارند. این خواص میتوانند در برخی موارد هدررفت انرژی را افزایش دهند. برای کاهش هدررفت انرژی، از روشهای عایقبندی و استفاده از مواد عایق در محلهای مناسب مانند سیستمهای حرارتی و الکتریکی استفاده میشود.
-
قابلیت هدایت الکتریکی انواع فلزات
چندین فلز مانند مس و آلومینیوم، به عنوان رساناهای الکتریکی استفاده میشوند. اما در بعضی موارد، مانند سیستمهای الکتریکی با ولتاژ بالا، قابلیت هدایت الکتریکی باعث نارسانا بودن محیط میشود و ممکن است خطراتی ناشی از تماس بیهنجار فراهم کند.
-
انقراض و محدودیت منابع
برخی از فلزات گرانبها و گوشتی طبیعی هستند و منابع آنها محدود است. استفاده بیرویه از این فلزات میتواند منجر به نابودی منابع طبیعی و بروز مشکلات مربوط به انقراض وافراد ایجاد شود. در هر صورت، این معایب قابل مدیریت و کاهش هستند و با استفاده از تکنولوژیها و روشهای مناسب، میتوان به بهرهوری بیشتر و کاهش تأثیرات منفی مرتبط با استفاده از فلزات پرداخت.
استفاده از انواع فلزات چه کاربردهایی دراد؟
استفاده از انواع فلزات در صنایع مختلف و برای کاربردهای متنوعی استفاده می شود. به عنوان مثال:
-
فولاد
فولاد یکی از مهمترین فلزات است که در ساخت سازههای ساختمانی، وسایل نقلیه، ابزارهای برش و حفاری استفاده میشود. همچنین در صنعت فولادسازی برای تولید قطعات ماشینی و وسایل خانگی نیز استفاده میشود.
-
آلومینیوم
آلومینیوم به دلیل وزن سبک و خواص ضد زنگ خود، در صنایع هوایی، خودروسازی، ساختمانسازی، بسته بندی و بسیاری از محصولات مصرفی استفاده میشود. همچنین، در صنعت الکترونیک و تجهیزات خانگی نیز استفاده میشود.
-
مس
مس به عنوان یک فلز رسانا حرارت و برق، در سیستمهای الکتریکی و الکترونیکی مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین در ساخت لولهها و کابلهای برق، مبدلهای حرارتی و تجهیزات طبی نیز استفاده میشود.
-
آهن
آهن به عنوان یکی از فلزات پرکاربرد است و در ساخت قطعات خودرو، ساختمانها، ابزارهای برش و حفاری، وسایل خانگی و تجهیزات صنعتی استفاده میشود.
-
نیکل
نیکل به دلیل خواص ضد زنگ و مقاومت در برابر خوردگی، در تولید لوازم بهداشتی و ظروف آشپزخانه، صنایع نفت و گاز، صنایع شیمیایی و صنعت الکترونیک استفاده می شود.
کلیات انواع فلزات
در کل، فلزات در فرآیند های ساخت و تولید مورد استفاده قرار می گیرند و در بسیاری از صنایع و رشته های مختلف نقش کلیدی دارند.
خلاصه ی مقاله ی انواع فلزات
فلزات می توانند به چندین دسته بندی تقسیم شوند. برخی از اصلی ترین دسته ها عبارت اند از: فلزات آهنی (مانند آهن و فولاد)، فلزات آلومینیومی (مانند آلومینیوم)، فلزات نیکلی (مانند نیکل و استیل)، فلزات مسی (مانند مس و برنج) و فلزات پلاتینی (مانند طلا و نقره). البته، هنوز دسته بندی های دیگر نیز وجود دارند که به وجود خاصیت، استفاده شایع یا ردهبندی شیمیایی بخصوص برمی گردد.
نظرات ۰